İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, geçtiğimiz günlerde üst düzey bir heyet başkanlığında Irak’a gitmişti. Zarif’in IKBY’yi de kapsayan ziyaretinde İran ve Irak arasındaki ilişkiler ele alınmıştı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Tahran Temsilcisi Nazım Debağ, Mehr Haber Ajansı muhabiri Somayyeh Khomarbaghi’ye verdiği röportajda, başta Zarif’in Irak ziyareti olmak üzere bölgesel gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in Irak ziyaretini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu ziyaret kapsamında hangi konular ele alındı?
Sayın Zarif’in Irak ziyareti hem Bağdat hem de Erbil için önemliydi. Irak’ta yapılan görüşmelerde ele alınan konular güvenlik meseleler, bölgesel gelişmeler ve ABD’nin İran yaptırımlarını kapsıyor. Ayrıca bu görüşmelerde Tahran’ın Bağdat ve Erbil ile ilişkilerini güçlendirilmesi gerektiğine vurgu yapıldı.
Bazı haber ajansları Suriye’den çekilen Amerikan askerlerin Irak’a özellikle de IKBY’ye geldiklerini iddia ediyor. Buna ne dersiniz?
Net bir haberim yok. Fakat bildiğim kadarıyla K1 Askeri Üssü’nde ABD’nin askeri güçleri vardır. ABD Irak’a yeniden asker göndermedi, lakin daha öncelerde IŞİD’le mücadele için Irak’a gelen Amerikan askerleri varlığını sürdürüyor. Birkaç haber ajansında Amerikan askerlerin Suriye’den çekilip K1 üssüne girdikleri ileri sürülmüştür. Ben bu haberi onaylayamam, ama duymuşumdur.
IKBY Peşmerge Bakanlığı da gündemdeki iddiaları tamamen reddederek, hiçbir Amerikan askerin IKBY'ye girmediğini belirtmiştir. Amerika’nın Irak’taki askeri varlığına ilişkin herhangi bir karar IKBY’yi de kapsayan Irak ve Amerika arasındaki stratejik anlaşmalar çerçevesinde yapılmalıdır.
Bildiğiniz gibi ABD’nin IKBY’deki Şeklave bölgesinde yeni bir askeri üs kurduğu yönündeki iddialar gündemdedir. Acaba Erbil, ABD’nin söz konusu askeri üssü İran’a saldırmak için kullanmasına izin verir mi?
IKBY topraklarında ABD’ye ait yeni bir asker üs kurulmadı. Böyle bir askeri üs yoktur. IKBY’deki Amerikan askerleri geçtiğimiz yıllarda IŞİD’le mücadele için Irak’a gelenlerdir. Erbil, Irak’ın birlik ve bütünlüğünün korunması çerçevesinde tek taraflı olarak yabancı güçlerin IKBY’de askeri üs kurmasına karar veremez. Bu konu Bağdat’la yapılan anlaşmalar kapsamında değerlendirilmeli.
Bağdat ile Erbil, Irak topraklarından İran’a yönelik hertürlü saldırıya izin vermeyecektir. K1 Askeri Üssü dışında Amerikan askerlerinin bulunduğu bir üs yoktur. Ne varsa Iraklı güçler veya Peşmerge askeri üsleridir. Şeklave’de ABD’nin hiçbir askeri üssü bulunmuyor.
Siz daha öncelerde İran’a karşı uygulanan yaptırımlar nedeniyle Erbil ve Bağdat’ın baskı altında olduğunu söylemiştiniz. ABD yaptırımlarına rağmen İran’la ekonomik ve ticari ilişkileri sürdürebilmek için ne gibi çözüm yolları vardır?
ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarına ayak uydurmak için Erbil ile Irak merkezi hükümetine ciddi baskılar uygulanıyor. ABD’li yetkililer Irak’a düzenledikleri ziyaretlerinde Irak’ın da bu konuda onlara uymasını istiyorlar. Fakat Bağdat ve Erbil şimdiye kadar onlara ayak uydurmadı. ABD, İran’a yönelik yaptırımlar konusunda iki kez Irak’a geçici muafiyet vermiştir.
İran’a karşı uygulanan yaptırımları devre dışı bırakmak için geçmişte elde edilen tecrübeler ve kullanılan çözüm yollarını değerlendireceğiz. Çünkü, biz İran halkına karşı yapılan düşmanlığa ortak olmak istemiyoruz. İran’ı hedef alan bu yaptırımlara katılmamak için elimizden geleni yapacağız. Bu hususta Irak’la yapılan anlaşmalar çerçevesinde hareket edeceğiz.
Irak, İran’la işbirliğini sürdürmek istiyor. Ancak öngörülen çözüm yollarının detayları şimdilik belli değildir. Biz, İran’la ortak bir coğrafyaya sahibiz, bu değişemez. İran, zor günlerde Irak milletinin yanındaydı. Bunu gözardı edemeyiz. Dolayısıyla Bağdat’ın amacı İran’la ticari ve ekonomik ilişkileri sürdürmektir.
Çeviri: Murtaza Kerimi
yorumunuz